Kanalizasyon Sisteminde Dikkat edilecek Hususlar
Bina içi Kanalizasyon sisteminin bölümlerini bölümleri, kısımları, sistemin kurulmasında dikkat edilecek hususlar,
Bina İçi Kanalizasyon Sistemi
Su kullanma yerlerinden başlayan ve bina dışındaki rögara kadar olan boru bölümlerinin tümü bina içi kanalizasyon sisteminin içinde kalır. Bina içi Kanalizasyon tesisatı boru bölümlerinin görevleri dikkate alınarak ana boru, kolon borusu, kat borusu, bağlantı borusu olmak üzere dört bölümde inceleyeceğiz.
Ana Boru
Bina içerisindeki bölümlerinde binanın dışında bulunan rögara kadar olan boru bölümüdür. Kanalizasyon ara borulardan gelen pis ve kirli suları binanın temel sınırları içerisinde yani binanın temel alının içinde en alt zeminde toplayarak bina dışındaki rögara iletir. Ana borular bina içi tesisatında kullanılan borulardan en büyük çapa sahip olan borulardır. Binanın Kanalizasyon yükünü bu borular taşır. Ana boru bina dışında mutlaka bir rögara bağlanmalıdır. Rögar, bina dışında pis su borularının dönüş, bağlantı ve arıza tamiri gibi nedenlerden dolayı gereklidir. Ana borular en kısa yoldan bina dışına çıkarılmalıdır. Tüm kolon boruları tesisatın durumuna göre tek ana boruda toplanabildiği gibi şartlara göre bazen iki boru şeklinde çıkarılıp, bina dışında bulunan rögarda birleşir.
Kolon Boruları
Kolon boruları ana borudan sonra olabilecek en büyük çaplı borulardır. Kolon borusu çapı, daire içinde kullanılan en büyük çaplı kat borusu çapından daha az olamaz. Kat borularından gelen pis ve kirli suları ana boruya ileten düşey konumda döşenen borulardır.
Kat Borusu
Katlardaki su kullanma yerlerinden yani tuvalet, lavabo ve banyodan gelen Kanalizasyonları en yakındaki kolon borusuna ulaştıran, daire içi boru bölümüdür.
Bina İçi Bağlantı Borusu
Tuvalet Banyo gibi Su kullanma yerleri ile kat borusu arasındaki küçük çaplı borudur yani daire içi ana boru da denilebilir.
bölümüdür. En düşük çaplı borular bu kısımlarda kullanılır.
Havalık Borusu
Kanalizasyon boruları içerisindeki hava basıncının artı ya da eksi yönde değişmesi, sistemdeki suyun akısını engeller. Bina içi kanalizasyon tesisatındaki açık hava basıncını sabit tutmak için yapılan boru hattına hava borusu denir. Kanalizasyon kolon borusunun en son kat borusu bağlantısından itibaren bina çatısının üzerine kadar çıkartılan boru bölümüdür. Çatıdan sonra borunun bitiş ucuna havalandırma şapkası takılır. Havalandırma, kolon borusundan büyük olmalıdır.
Kanalizasyon Borularının Döşenmesinde Dikkat Edilecek Diğer Hususlar
Binanın ömrü, bina içi kanalizasyon boru tesisatının sağlıklı yapılmasıyla da ilgilidir. Kanalizasyon tesisatı, bina içinde yasayanların sağlıklarını da doğrudan etkiler. Bina içi Kanalizasyon tesisatı belli kurallara göre yapılır.
Kat borularının mümkün olduğu kadar kısa olmasına
Boruların suyun akısını kolaylaştıracak şekilde eklenmesine,
Düşeyden yataya geçen boru tesisatı noktalarında, yay dirsek veya iki açık dirsek kullanılmasına,
Alt kata döşenen ana boruların bina dışına en kısa yoldan çıkarılmasına, olabildiğince büyük çaplı boru kullanılmasına,
Yatay borularda eğimin % 1 verilmesine,
Zemin üzerinde döşenen boru alt ve yanlarının ince kumla beslenerek sert
cisimlerden korunmasına, ince kumdan sonra toprak ile doldurma işlemi esnasında dikkatli hareket edilmesine,
Her kolonun mutlaka çapı değişmeden çatı üzerine kadar çıkarılmasına, üzerine
havalık borusu ve şapkası takılmasına,
Kanalizasyon boru ağızlarının döşeme ve duvara bağlanacak tesisat uç malzemesinin cins ve özelliğine göre uygun ölçülerde bırakılmasına, sağlam monte edilmesine Kanalizasyon ağızlarının içine pislik, harç vb. maddelerin gitmesini önlemek için iyi
bir şekilde geçici olarak kapatılmasına,
Kanalizasyon tesisatında kullanılan PVC boruların, birbirine eklenmesinde mutlaka
uygun boru contaları kullanılmalı, boruların bir birine geçişi esnasında contaların yıpratılmaması için contalar deterjan ile yağlanmalı ve iyi bir sızdırmazlık sağlanmasına dikkat edilmelidir.
Ayrıca Kanalizasyon tesisatı uç malzemelerinin montajı da sağlıklı tesisat açısından
önemlidir. Her uç malzemesinin kendine özgü montaj kuralları vardır. Aşağıda
her uç malzemesinde ortak olan vitriniyle montaj kuralları verilmiştir.
İlk anda yerleştirilmeleri zorunlu olan hela tası ve duş teknelerinin
inşaatın devamı süresince hasar görmemeleri için sifon ağızları geçici olarak
kapatılmalı, üzerleri örtülmelidir.
Boruların geçeği noktalar kanalizasyon sisteminin gereklerine uygun olduğu kadar sağlığa zarar vermeyecek ve insanları rahatsız etmeyecek şekilde bina dışına çıkarılmalıdır.
Koku, gaz ve böceklerin pis su borularından binaya geçmesini önlemelidir.
Bodrum ve zemin katlar, şiddetli yağmur yağmasından sonra oluşan su baskınlarına ve taşkınlarına maruz kalıyor, bu sular atık su olduğu için ne kadar temizlik yapılsa da hiçbir eşya tekrardan kullanılmamaktadır bu yüzden çekvalf kullanılmalıdır,
kanalizasyon ve logarda yaşayan fare hamamböceği gibi haşere türü hayvanların evin içine girmesini engellemek için çekvalf zorunludur.
Lağım kokuları daha sonraki dönemlerde evine girmemesi için çekvalf kullanılmalıdır, eski binaların çoğunda çekvalf yoktur, müteahhit ve yönetici vasıtası ile çekvalfin olup olmadığı sorulmalıdır.
Borular dayanıklı olmalı ve çeşitli etkenlerden zarar görmeyecek şekilde düzenlenmeli olduk kadar dublex boru kullanılmalıdır.
Kanalizasyon borularının döşenmesinde dirsek maşon ve diğer aparatların montajında azami özen gösterilmelidir.
Kanalizasyon tesisatında kullanılan borular mutlaka TSE ve CE belgeli olmalı, yapının esnemesi ve oturmasından zarar görmeyecek şekilde döşenmelidir.
Binanın Zemin Kısmındaki Kanalizasyon Sisteminde Dikkat edilmesi gereken hususlar
Yatay borulara verilecek eğim meyil son derece önemlidir. Genellikle sanıldığı gibi boruya fazla eğim verilmesi tıkanmayı önlemez, aksine aşırı eğim tıkanma ihtimalini artırır. Aşırı eğim verilmiş boruda suyun akış hızı fazladır. Sağa, sola çarparak giden katı pislikler geride kalıp borunun iç yüzeyine yapışabilir. Bu zamanla borunun tıkanmasına neden olur. Ama % 1 eğimli borularda su ile katı maddelerin akma hızları yaklaşık olarak eşit olacağından birikme ihtimali azalır. Yatay Kanalizasyon borularının eğimi % 1’dir.
Boruların sabitlenmesinde kelepçeler kullanılır. Kelepçeler boruların kaymalarını önlemek için muf altlarına konulmalıdır.
Rögar(‘Logar) Bağlantısı Yapmak
Rögarlar, bina dısı Kanalizasyon borularının dönüsünde birden fazla borunun
birleştirilmesinde amacıyla kullanılır. Kanalizasyon rögar ebatları bina Kanalizasyon yüküne göre değişir .
Ana Rögarlar
Binanın çevresindeki Kanalizasyon rögarlarından gelen Kanalizasyonların toplandığı rögardır. Her binada bir adet ana rögar bulunur. Ana rögardan şehir kanalizasyonuna bağlantı yapılır. Bina dışındaki Kanalizasyon Ana boruları Belediyen yani şehir kanalizasyon Ana Hattından itibaren döşenmeye başlanır. Hiltiler ile bu ana hatlar delinir, Buraya, boru çapıyla aynı olan bir kol ağzı hazırlanır, logara yada yatay olan belediye ana hattına bağlanırken çok önemli bir noktanın altını çizmekte fayda var. Binanın kanalizasyon ana borusu belediyenin logarına yada hatta bağlandığı noktada boru logarın içerisine fazla uzatılırsa tıkanmalara sebebiyet verir, kısa olması durumunda bu bağlantı noktasından ilerleyen zamanlarda pis su sızması meydana gelir, bu bağlantı noktasında kanalizasyon ustası bağlantı noktasının altını besleyerek sağlamlaştırılmalı yeteri kadar çimento koymalı daha önemlisi çimentodan sonraki koymuş olacağı toprağın içine taş koymak sureti sağlamlaştırmalıdır.
