İŞLENİN TÜRÜ : Atık Su ve Yağmur Suyu Geri Basmasını Önlemeye Yönelik Yapılacak Çalışmaların Belirlenmesi ve Mevcut Durumun Tespiti
ADRES: Esenkent Mah. Barajyolu Cad. No:30/2
Eroğlu İş Merkezi Ümraniye/İSTANBUL
Giriş
03.09.2024 günü Ümraniye Dudullu Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren ve içerisinde birkaç firmanın bulundu Eroğlu iş merkeziden bir yetkili telefonla arayarak işyerinde kanalizasyon ve yağmur suyu basması sorununun olduğunu, bu durumla ilgili ne yapılacağına karar vermek için yerinde keşif yapmamızı istemesi üzerine belirtilen iş merkezine gidilerek yapılan incelemede;
İş yerinin ana cadde üzerinde olduğu doğal olarak da yağmur suyu ve Atık suları toplayan ana arterlerin üzerinde olduğu ve ayrıca kot seviyesi olarak da 50-100 cm daha aşağıda olduğu, dolayısı ile su basmasına doğrudan hedef olduğu görülüştür
Genel durum
İşyerinin potansiyel olarak su basmasına maruz kalacağa ana cadde üzerinde ve kot seviyesi altında olmasından açıkça anlaşılmaktadır. Ancak işyerinin almış olduğu bazı tedbirlerden dolayı örneğin gider hatlarına çekvalf takılması ve pompa vasıtası ile suların dışarı atılmasını sağlayan su depolarının sarnıçların olması su basmasını önleyebilirdi. Ancak pompalarını arızadan dolayı tamirde olması, yağmurun aşırı yağmasından dolayı su basması önlenememiştir.
Atık Su Tesisatında sorun olmaması için tesisatın tamamının düzgün olması gerekir. Atık Su Sisteminde bir yanlış, bir hata bütün doğruları götürür, bizim yapmış olduğumuz tespitlerde işyerinin atık su tesisatının olağan zamanlarda yeterli olduğu ancak olağan üstü zamanlarda yetersiz kalacağı ve bir takım eksikliklerin olduğu anlaşılmıştır.
Altyapı terminolojisinde aynı anlama gelen bazı kavramlar vardır. Kanal hattı, kanalizasyon hattı, Atık Su hattı, Lağım Hattı, Logar hattı ve gider hattı gibi... Gider hattı bina, işyeri yada evlerin mutfak tuvalet ve banyo gibi su kullanım alanlarından başlar sırasıyla daire içi atık su borusu, kolon borusu, bina ana borusu, parsel borusu üzerinde şehir kanalizasyon sistemine bağlanır, toplayıcı taşıyıcı borular ile atık su toplama merkezine ulaştırılması sağlanır. Bu bölümlerin her hangi birinde oluşan arıza tüm sistemi etkiler ve çalışamaz duruma getirir. Şimdi bizim kontrol ettiğimiz toplayıcı borulardan geriye doğru yani binaya doğru gelerek arızalı durumları ve çözümlerini açıklamaya çalışalım.
Yapılan Tespitler
Dış Hatlar
İşyerinin çevreleyen Baraj Yolu Caddesi ve Ferman Sokak üzerinde bulunan ana arterlerin sağlıklı çalışmadığı düşünülmektedir. Özellikle Ferman Sokak üzerinde bulunan ve işyerinin yağmuru suyu ve atık giderlerinin bağlandığı ana hattın içerisinin dolu olduğu, borunun katı atıklar ile dolu olduğu görülmüştür.
ÇÖZÜM: Ümraniye İski Şube Müdürlüğü ile irtibata geçilerek ana kanalları temizleyen VEKTÖR denilen makineler ile hattın açılması ve içlerinin temizlenmesi sağlanmalıdır. Cadde ve sokak üzerinde bulunan ana kanallar açılmadığı takdirde içeride yapılacak işlemler ve alınan tedbirler yetersiz kalır ve uzun vadeli olmaz. ayrıca dışarıda ana hattın temizlenmesi iç hatlarda her hangi bir arızanın olup olmadığının tespiti açısından önemlidir. Logar tabanlarında ve kanalizasyon boruları içerisinde kalan, ilerleyen suların hızı ancak dış hatlar tamamen açık olduğunda net olarak anlaşılır.
Parsel Logarları
Parsel Logarı bir parsel içerisinde bulunan ve iski hattına en yakın olan diğer tabirle en son bağlanan logara denir. Parsel logarına parsel içerisinde bulunan diğer logarlardan gelen kanalizasyon boruları bağlanır, bu logar doğal olarak derin ve büyük olur, buradan iski hattına bağlanır. Bu logar ayrıca İSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIK SULARIN KANALİZASYONA DEŞARJ YÖNETMELİĞİ’inde belirtildiği üzere belediye ile şahıs veya tüzel kişilerin sorumluluk alanlarının ayrıldığı noktadır, parsel logarı belediyelerin sorumluluk alanının başlangıcıdır.
Eroğlu İş Merkezinin sahası içerisinde bulunan ve İski ana hatlarına bağlanan borunun son logarının içerisinin dolu olduğu, tabanında katı atıkların olduğu, öyleki logara gelen ve giden hatların dahi görülmesinin engellediği görülmüş, bu yüzden bu logara gelen borularda ve bu logardan ayrılan boruların içersindeki su seviyesi ve hızı anlaşılmamıştır. (Kanalizasyon hatlarında arıza olup olmadığı ilk olarak loga gelen ve giden boruların su seviyesi ve hızından anlaşılır.)
ÇÖZÜM: Ümraniye İski Şube Müdürlüğü ile irtibata geçilerek ana parsel logarlarını temizleyen kombine araçlar ile temizliğinin yapılması, tabanında atıkların makine ile alınamayacağı öne sürüldüğünde bizim gibi özel firmalar vasıtası ile bu temizliğin yapılması gerekir.
Büyük Su Deposu
Ferman sokak tarafında boş alanda kapasitesi çok yüksek betonunun altında derinliği yaklaşık 4 metre olan tahmini olarak 100 tona yakın su depolama kapasitesi olan bir deponun olması büyük bir avantajdır. Ancak tabanında su olduğundan dolayı bu depoya gelen giden her hangi bir hattın olduğu görülememiştir.
ÇÖZÜM: Bu depoya sabit trifazeli dalgıç pompası montajı yapılması gerekir. dalgıç pompanın giderinin logara değil de ferman sokağa verilmesi gerekir.
Eroğlu İşmerkezinin Ana Hattı
Bu hattın sağlık çalışıp çalışmadığı yukarıda bahsedildiği üzere gider hatlarının yani dış hat ve parsel logarının dolu olmasından dolayı tespit edilememiştir.
ÇÖZÜM: İski veya özel firma vasıtası ile ana temizlendikten hemen sonra yani tuvaletler hiç kullanılmadan kamera ile görüntüleme yapılması gerekir. hattın her hangi bir yerinde arıza olup olmadığını tespit edilmesi gerekir.
Barajyolu Caddesi
Baraj yolu caddesi tarafında bulunan yağmur suyu giderinde çekvalf olduğu görülmüş, çekvalfin sağlıklı çalıştığı düşünülmektedir. Eksi olan ise yağmur uzun süre yağdığında çekvalf kapalı olduğu için iç kısımdaki sular dışarı gidemeyecek ve bu da ayrı bir su baskınına sebebiyet verecektir.
ÇÖZÜM: Baraj yolu caddesi tarafındaki çekvalf takılmış gider hattının yanına yaklaşık birbuçuk metre derinliğinde kuyu açmak, çekvalften kaçan ve içeride biriken suların bu kuyuda toplanarak caddeye atılmasını sağlayan pompa sistemini kurulması ve tahliye hattının oluşturulması gerekir.
ÇALIŞMAYA NEREDEN BAŞLANMALI
Yukarıda açıklanan hususların ve çözüm önerilerinin sağlıklı bir şekilde uygulanabilmesi için sırasıyla gidilmesinde fayda vardır.
- Ümraniye İski Şube Müdürlüğü ile irtibata geçilerek ana kanalları temizleyen VEKTÖR denilen makineler ile hattın açılması ve içlerinin temizlenmesi sağlanmalıdır. Cadde ve sokak üzerinde bulunan ana kanallar açılmadığı takdirde içerideki hatlarla ilgili bir her hangi olumsuzluk olup olmadığının tespiti yapılamaz.
- Yine parsel lagarının temizlenmesi gerekir gerek iski gerek özel firma vasıtası ile
- Ana hattın yıkanması ve hemen akabinde görüntüleme yapılması gerekir. Görüntülemenin sağlıklı olabilmesi için ana hattın yıkandığı esnada görüntülemeyi yapacak olan firmanın da hazır olması gerekir. Firmamızda bulunan kameraların metrajı 20 metredir. Sadece uzun hatları görüntüleyen özel firmalar vardır.
- Mevcut pompaların tamirinin yapılarak özelliklerini kapasitelerinin belirlenmesi gerekir.
- Dalgıç pompa firması ile görüşülerek alınacak pompaların özelliklerini yerinde tespit edilmesi gerekir.
- Taşınabilir bir jeneratörün iş merkezinde bulundurulması ve dalgıç pompaların fişlerinin takıldığı prizlere yakın ayrı bir hat ile elektrik dağıtımın yapılması gerekir. (konu elektrik konusu olduğu için uzman bir kişiden bilgi alınması gerekir, amaç elektrik kesildiğinde aynı anda çalışan üç pompaya aynı anda elektrik sağlayan jeneratör sisteminin kurulması)
- Büyük depo için özellikle trifazeli bir pompa montajının yapılması ve giderinin ferman sokağa verilmesi gerekir.
- Baraj yolu caddesi tarafına kuyu ve dalgıç pompa sisteminin kurulması gerekir.
SONUÇ
Kanalizasyon veya atık su basması sürekli yaşanan bir durum değildir. Ancak yaşandığında yeterince tedbir alınmadı ise vereceği zarar alınacak tedbirlerin maliyetinden kat kat fazla olabilir. Ayrıca alınacak tedbirlerinde kapsayıcı ve yeterli olması gerekir. Her hangi bir yerden su girişinin olması veya su girişi olduğu zaman tahliyesinin yapılamaması alınan diğer tedbirleri de boşa çıkarır.
